معرفی ستاد
صنعت ساخت ماشین آلات و تجهیزات صنعتی به صنایعی گفته میشود که روشها، فرآیندها، ماشینابزار، ماشینآلات و تجهیزات سایر صنایع را تولید میکنند. اعتقاد بر اینست موفقیت صنعتی هر کشور در گرو توان طراحی و تولید ماشینآلات و تجهیزات است چرا که تنها در این صورت است که می تواند نوآوری در خلق و ایجاد و توسعه هر صنعت، هر محصول و هر فناوری داشته باشد. مطالعات انجام شده نشانگر آن است که کشورهای پیشرو در این صنعت از قبیل آلمان، کرهجنوبی و چین توانستهاند همافزایی و پیوستگی خوبی بین صنعت ماشینسازی و صنایع بهرهبردار از قبیل صنعت خودرو، صنایع شیمیایی و صنایع فلزی و .. ایجاد کنند و از این طریق زیربنای صنعتی کشور را پایه ریزیکرده و رشد و توسعه صنعتی و اقتصادی را دنبال کردهاند.
طبق اطلاعات رسمی منتشره، حدود 6200 واحدتولیدی در حوزه ماشینسازی و تجهیزات پروانه بهرهبرداری اخذ کردهاند که تنها 56درصد آنها فعال هستند. حدود 30 واحدتولیدی در ابعاد بزرگ شناسایی شدهاند بگونهای که تعداد نیروهای فعال آنها بیش از 400 نفر هستند. تعداد واحد نیز در زمره واحدهای دانش بنیان در این حوزه هستند.
حدود 250 هزار نفر در این صنعت بطور مستقیم شاغل هستند که بیش از نیمی از آنها دارای مدارک تحصیلی دانشگاهی میباشند. تولید سالانه ماشینآلات و تجهیزات صنعتی در کشور حدود 1.7 میلیون تن تخمین زده میشود که حدود 55درصد ظرفیت ثبت شده واحدهای تولیدی کشور قلمداد میشود. این مقدار تولید برابر حدود 3 میلیارد دلار در سال است که نسبت به واردات اینگونه ماشینآلات و تجهیزات که طبق آمار رسمی 5 میلیارد دلار و آمار غیررسمی 8 میلیارد دلار است، قابل ارتقا و افزایش است.
آمار نشان میدهد که کشور ترکیه در سال 2017 حدود 27 میلیارد دلار خرید ماشینآلات و تجهیزات داشته است که با عنایت به پروژههای پالایشگاهی و پتروشیمی در کشورمان، نیاز کشور بیشتر از 27 میلیارد دلار است. آمار همچنان نشانگر این مهم هستند که همسایگان کشورمان حدود 53 میلیارد دلار در سال واردات ماشینآلات و تجهیزات صنعتی دارند که نشاندهنده ظرفیت صادراتی کشور در این حوزه صنعتی است. این در حالی است که تنها حدود 200 میلیون دلار صادرات کشور در صنعت ساخت ماشینآلات و تجهیزات بصورت رسمی ثبت شده است.
مهمترین درسهایی که میتوان از بررسی تجارب کشورهای پیشرفته گرفت عبارتند از: «لزوم تبدیل صنعت ماشینسازی به یک اولویت صنعتی دارای برنامه، متولی و بودجه، ایجاد و تکمیل زنجیرههای ارزش، حمایت از صادرات و حضور شرکتهای داخلی در زنجیرههای ارزش بینالمللی، حمایت دولت از تحقیق و توسعه و انتشار فناوریهای توسعه یافته، ارتقا استاندارد و کیفیت ماشینآلات تولیدی، استفاده از ظرفیت نهادهای میانجی غیردولتی و توسعه نیروی انسانی ماهر و تخصصی برای صنعت ماشینسازی».
لذا برای اینکه دانش در صنعت ساخت ماشین آلات و تجهیزات به اقتصادی پایدار با ارزش افزوده بالا تبدیل شود.
سیاست های ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان ماشین سازی و تجهیزات پیشرفته صنعتی شامل موارد زیر است:
- تبدیل صنعت ماشین سازی و تجهیزات صنعتی به یک اولویت صنعتی در کشور دارای سند توسعه بعنوان برنامه ستاد
- تکمیل زنجیره های ارزش با استفاده از توان شرکت های دانش بنیان
- بازارسازی داخلی و خارجی و بهبود کیفیت و رقابت پذیری محصولات داخلی
- حمایت از نفوذ فناوری های پیشرفته در این صنعت
- توسعه و مهارتافزایی نیروی انسانی ماهر و تخصصی برای صنعت
اهداف ستاد شامل چشم انداز و اهداف اصلی و فرعی:
- توسعه زیستبوم سختافزاری و نرمافزاری صنعت ماشینآلات و تجهیزات
- توسعه بازار داخلی و خارجی ماشینآلات و تجهیزات و نوسازی صنایع کشور
- توانمندسازی و ارتقاء رقابتپذیری تولیدکنندگان ماشینآلات و تجهیزات
- توسعه فضای کسب و کار، تعمیق ساخت داخل و تکمیل زنجیرههای ارزش